Unha característica esencial para a institucionalización das organizacións políticas.
Segundo a teoría dos procesos de institucionalización, dúas características esenciais das organizacións que alcanzan a O nivel de “institución” está a desenvolver mecanismos para resolver disputas internas e que logran sobrevivir a procesos de liderado.
Estas dúas características tradicionalmente estiveron ausentes no sistema de partidos políticos despois da transición democrática. A maioría das partes mostraron unha discapacidade sistémica para satisfacer a disidencia interna, fomentar a competencia de liderado e xerar transicións de potencia institucionalmente.
Por exemplo, ao comezo do novo milenio, o partido de Advanced National viviu unha división entre o seu principal liderado, que á sobremesa levada a cada unha das características da disputa atopouse Organizacións políticas propias: o Partido Unionista e a Partido Solidariedade Nacional.
Caso semellante ocorreu coa UNE, da que xurdiron os partidos e todos, ambos vinculados a líderes alternativos (Manuel Baldizón e Roberto Alejos) que, que, Ao non atopar espazos de disidencia dentro do xogo, optaron por crear as súas propias organizacións.
E así poderiamos revisar innumerables historias dentro do mundo político-partidario das últimas dúas décadas. E, en todos os casos, a historia parece ser a mesma: cando os líderes alternativos ou grupos disidentes xorden dentro da organización nai, xa que non hai mecanismos formais para a disputabilidade ou a competencia para acceder a posicións de toma de decisións.
Dirixíndose isto O problema implica redefinir algunhas das regras internas do funcionamento dos partidos políticos, pero tamén implica un cambio de patróns de comportamento cultural.
No nivel de normativa, o uso de mecanismos como as eleccións primarias, o voto secreto en As asembleas partidás, a obriga de postular dúas ou máis formas nas eleccións internas das partes, ou que se debe empregar algunha fórmula proporcional de minorías, permite que diferentes faccións accedan espazos de potencia dentro das partes.
Pero entón, tamén se require un cambio de patróns culturais. En Guatemala, a disidencia é considerada traizón. Cando a competencia de ideas ou achegamento dentro dunha organización é unha parte fundamental do enriquecemento programático. Tamén se supón que os “pratos sucios son lavados na casa”, cando ás veces anuncian a existencia de visións atopadas dentro dunha institución axuda -Precisely- mostrar a amplitude das visións que conviven.
Recoñecer o valor de O debate político interno, para desenvolver mecanismos que nos permiten facer que as disputas internas sexan visibles, ademais de reforzar os órganos encargados de abordar conflitos (como o tribunal de honra ou o control e control do control) son necesarios para promover a disputabilidade dentro do marco da institución contutoria.
Con estas rutas, pode ser posible pensar sobre os xogos onde as faccións con diferentes ideas programáticas conviven, onde realmente hai competencia por espazos de toma de decisións e onde se respectan as minorías disidentes .